ریسوگراف
ریسوگراف (Risograph) نام تجاری یک شركت ژاپنی است که بر روی محصول خود گذاشت و نوعی چاپ تلفیقی را ارائه كرد. این نام تجاری مانند بسیاری از نام‌های تجاری در ایران كه به صورت اسم عام به كار برده می‌شوند، برای این نوع چاپ استفاده می‌شود. (مانند واژه ی ریكا یا تاید) اما در حقیقت ریسوگراف نوعی از انواع چاپ نیست. نام اصلی این نوع چاپ که اصلاً متداول نمی‌باشد، داپلیكیشن است. هنوز هم بیش از 90 درصد دستگاه‌هایی كه با این سیستم چاپ می‌كنند توسط شركت ریسوگراف ساخته می‌شوند. سیستم اصلی این چاپ مثل دستگاه‌های استنسیل قدیمی است که با امكانات جدیدتری به بازار عرضه می‌شود. حدود بیست سال پیش، در مدارس از این سیستم برای تكثیر برگه‌های امتحانی استفاده می‌شد. سیستمی به نام استنسیل یا پلی‌كپی که با كیفیتی خیلی پایین دست‌نوشته معلم را روی كاغذ تكثیر می‌كرد و قابلیت چاپ عکس نیز نداشت.
عملكرد كلی این دستگاه به این ترتیب است كه نوعی مركب خمیری شكل درون استوانه‌ای به نام درام (Drum) قرار گرفته و كل سطح این استوانه را آغشته میكند. پوششی نازک، با جنسی خاص به نام (Master) روی این درام كشیده می‌شود تا مركب از آن عبور نکند. قسمت‌هایی كه قرار است روی كاغذ چاپ شود بر روی سطح Master منافذ بسیار ریزی ایجاد کرده كه از آنجا مركب به بیرون تراوش میكند و وقتی كه كاغذ در تماس با مستر قرار می‌گیرد، طرح مورد نظر روی كاغذ چاپ می‌شود. این دستگاه‌ها مجهز به سیستم اسكنر هستند كه کاغذ نوشته یا پرینت شده را اسكن کرده و از طریق یک سیستم حرارتی (Heater) نوشته‌ها، نقش‌ها و یا طرح‌ها را روی مستر ایجاد میكند و به طور خودكار آن را روی درام می‌كشد. سپس درام شروع به چرخیدن به دور خود می‌کند، كاغذها پشت سر هم به داخل دستگاه كشیده شده، در تماس با درام قرار می‌گیرند و طرح روی آنها چاپ می‌شود. دستگاه‌های ریسوی امروزی قابلیت اتصال به كامپیوتر داشته و مستقیماً مستر را با فایلی كه از كامپیوتر دریافت میكند می‌سازد.
این دستگاه‌ها قابلیت چاپ عکس و ترام را نیز دارند اما کیفیت چاپ متن در آنها کمی از پرینت یا فتوکپی پایین‌تر است.
نکاتی در ارتباط با چاپ ریسو
- مستر‌ها یک بار مصرف بوده و باید پس از یکبار استفاده در چاپ دور انداخته شوند و مجددا برای هر کار جدید یک مستر جدید ایجاد شود.
- سرعت چاپ این دستگاه‌ها بیشتر از دستگاه‌های فتوکپی می‌باشد به طوری که به 130 کاغذ در دقیقه نیز می‌رسد.
- در چاپ ریسو برای هر رنگ یک Drum جداگانه تهیه می‌شود که معمول‌ترین آنها رنگ مشکی می‌باشد. به عنوان مثال اگر می‌خواهیم یک کار 4 رنگ مشکی، قرمز، زرد، آبی را چاپ کنیم اول یکبار با درام مشکی کار را چاپ می‌گیریم و بار دوم با درام دیگر و تا آخر به همین صورت پیش می‌رویم. این روزها در دستگاه‌های جدید امکان چاپ با دو درام همزمان وجود دارد. اما مثل چاپ افست امکان تلفیق رنگ‌ها با هم را ندارد.
- طول عمر یک مستر برای چاپ 10هزار برگ است که با بیشتر شدن تعداد چاپ، کیفیت کار پایین می‌آید.
- کیفیت چاپ ریسو، ابتدا به دستگاه و بعد به مرکب و کاغذ و نوع مستر نیز بستگی دارد.
- ریسو قابلیت چاپ روی گلاسه را ندارد چون مرکب لیز می‌خورد. ولی توانایی چاپ روی کاغذ تحریر با گرماژ 60 تا 200 گرم را دارد.
- امکان چاپ روی پاکت‌های آماده را نیز دارا می‌باشد.
- دستگاه‌های ریسو از لحاظ سایز محدود می‌باشند و تا سایز A4 چاپ می‌گیرند اما برخی انواع حرفه‌ای‌تر این دستگاه‌ها سایز B4 یا A3 را نیز چاپ می‌کنند.
- این دستگاه قابلیت چاپ روی انواع دسته فاکتور فروش، قبوض، اوراق اداری، پاکت، کارتکس و در کل طرح‌هایی که متن به همراه جدول باشد را دارد.
- چاپ در دستگاه‌های ریسو با مرکب انجام می‌شود و به دلیل اینکه طرح‌های چاپ شده، سایه‌ای کمرنگ در پشت برگه به وجود می‌آورند، اگر برگه‌ها 2 رو چاپ شوند کیفیت کار پایین می‌آید.
فرق بین دستگاه چاپ ریسو و فتوکپی
دستگاه ریسو مکانیکی است، در صورتی که دستگاه فتوکپی مکانیکی-مغناطیسی است. در دستگاه فتوکپی به واسطه بار مغناطیسی که به درام داده می‌شود عمل چاپ انجام می‌گیرد، اما در چاپ ریسوگراف، عمل چاپ با وجود شابلون نازک کاغذی (Master) و مرکب خمیری، انجام می‌شود.