رنگ پنجم یا رنگ ساختگی (Spot) به چه رنگی گفته می‌شود؟
هر رنگی که غیر از چهار رنگ اصلی چاپ باشد، مانند طلایی، نقره‌ای، مسی، فیروزه‌ای فسفری و ... رنگ پنجم نامیده می‌شود. اصطلاحاً به آن رنگ ساختگی(کارخانه‌ای)، رنگ تفکیکی یا رنگ اسپات (spot) هم گفته می‌شود. به تعداد رنگ‌های اسپات در لیتوگرافی زینک تهیه می‌شود و به عنوان یک رنگ مجزا چاپ می‌شوند. یعنی هر ناحیه‌ای از طرح که برای آن یک رنگ پنجم تعریف می‌کنیم باید فیلم و زینکی جدا داشته باشد.
چرا به رنگ‌های ساختگی (spot) نیاز داریم؟
می‌توان گفت به چند دلیل به استفاده از رنگ‌های اسپات نیاز داریم:
1.محدوده فضای رنگی* که چشم انسان می‌بیند بسیار گسترده‌تر از فضای سیستم رنگی چاپ (CMYK) و محدوده رنگی RGB است. حال اگر بخواهیم این فضای بزرگ رنگی را چاپ کنیم چه اتفاقی می‌افتد؟
در این تصویر تفاوت محدوده فضای رنگی‌های RGB، CMYK و Pantone نشان داده شده است.
هر رنگی از ترکیب چهار رنگ اصلی (CMYK) می‌تواند یک رنگ اسپات باشد. به طور مثال در طراحی یک رنگ آبی سازمانی تعریف کرده‌اید، با توجه به این‌که معادل هر رنگی از رنگ‌های CMYK ، رنگ‌های پنتون تعریف شده‌اند، که البته نسبت به رنگ‌های چهار رنگ از درخشش خاصی در چاپ برخوردارند، می‌توان آن رنگ بخصوص را از دفترچه رنگ پنتون (pantone) پیدا کرده و به عنوان رنگ تفکیکی یا اسپات چاپ کنید. البته در ایران گاهی توسط اپراتور چاپ‌خانه ساخته می‌شود. همچنین برای به دست آوردن رنگ‌هایی نظیر طلایی، نقره‌ای، نئونی و فسفری می‌توانیم از کد رنگ‌های ( PMS Pantone ) استفاده کنیم.
2. طراح و سفارش دهنده زمان نهایی شدن کار در نرم‌افزار به رنگ خاصی رسیده‌اند که در چاپ با رنگ‌های CMYK به آن نخواهند رسید، پس راه حل این است که از دفترچه رنگ پنتون کد رنگ انتخابی را پیدا کرده و به چاپ‌خانه ارائه دهند.
